Năm 2005 khi tôi mới ra trường 1 năm thì xem bài phát biểu của Steve Jobs (link bên dưới), lúc đó tôi trẻ và ông cũng chưa phải thần tượng của tôi. Tôi gần như không hiểu hết được thông điệp từ bài phát biểu. Đó đến nay đã 17 năm, không kể business riêng thì tôi cũng đã kịp thay đổi đến 7 công việc khác nhau, bao gồm từ lao động chân tay, nhân viên tập sự đến quản lý các cấp.

Có một thời gian, tôi cho rằng con đường sự nghiệp của tôi thật là trắc trở so với bạn bè đồng trang lứa. Tôi đã từng cố gắng sửa lại hồ sơ xin việc của mình để nhìn nó có vẻ đồng nhất. Sau này tôi phát hiện, hóa ra trải nghiệm phong phú của mình lại là một lợi thế không ai có được. Trong khi phần lớn mọi người làm việc trong một chuyên môn, một hệ thống đã được thiết lập sẵn. Đôi khi, mọi người thường lấy đó làm tham chiếu khi đánh giá mọi việc xung quanh.

Công việc đầu tiên

Sau khi tốt nghiệp ngành quản trị kinh doanh, tôi lại bị ngành truyền thông thu hút. Tôi apply vào vị trí nhân viên sáng tạo và được nhận công việc đầu tiên tại Vccorp. Công việc hằng ngày của tôi trong 3 tháng là …viết kịch bản TVC cho một dự án có tên là Thỏ Ngọc. Sau 3 tháng do may mắn tôi được phụ trách cả dự án vì người tiền nhiệm của tôi nghỉ. Đó là một công việc thú vị, nhưng cũng không thú vị bằng những người tôi gặp tại đó. Những người sau này thay đổi cuộc đời tôi.

Tôi mở công ty

Năm 2012 khi đang làm tại một nhãn hàn lớn của Hàn quốc, tôi quyết định cần phải làm một cái gì đó cho riêng mình. Tôi được một người rủ mở một studio kinh doanh ảnh & video – đó là người tiền bối của tôi tại Vccorp. Thời gian đầu để tiết kiệm chi phí, chúng tôi gần như tự làm tất cả mọi thứ, kể cả việc đập phá, setup hệ thống điện nước… Chúng tôi quyết định chụp ảnh cưới để duy trì nguồn việc & chi trả cho các nhu cầu hàng tháng. Sau này, thương hiệu ảnh cưới trở thành nguồn thu lớn nhất. Nó cũng đạt được một số thành công nhất định trên thị trường, nhưng cũng trả giá bằng nhiều thời gian, công sức. Tám năm gắn bó với business riêng này, mang lại cho tôi những trải nghiệm không thể nào quên.

Rời bỏ chính nơi mình sáng lập

Năm 2019 tôi quyết định nhượng lại công ty cho một cổ đông, rời bỏ thứ mình đã mất nhiều công sức trong suốt thời tuổi trẻ. Sau rất nhiều năm, tôi lại phải viết …CV xin việc. Tôi rất tích cực tìm kiếm vị trí phù hợp cho bản thân, sau đó đi phỏng vấn mấy nơi. Từ một người thường xuyên phải phỏng vấn người khác, tôi giờ phải vào vai người đi xin việc. Thành ra, tôi gần như đoán được tất cả tình huống trong một cuộc phỏng vấn. Nhưng đến cuối cùng tôi nhận ra mình không thực sự cần một công việc đến thế.

Công việc tư vấn tìm đến tôi một cách rất tự nhiên. Ban đầu một người bạn tìm đến tôi nói về những vướng mắc của công ty cô ấy. Tôi cũng cảm thấy ngạc nhiên khi mình có thể “tranh luận sâu sắc” về một ngành hoàn toàn mới lạ, và cho cô ấy một số lời khuyên hữu ích. Tôi nhanh chóng nhận ra đây chính là công việc dành cho mình.

Vốn kiến thức & kinh nghiệm phong phú trở thành một điểm nổi bật, giúp tôi có những góc nhìn bao quát, nhanh chóng tìm ra cách hiệu quả để giải quyết một đề bài. lấy thí dụ thế này, công việc viết kịch bản cho tôi kỹ năng truyền tải thông điệp hấp dẫn qua hình ảnh và ngôn ngữ. Tám năm vật lộn với công việc kinh doanh cho tôi sự nhạy bén khi phán đoán nhu cầu thị trường. Hai điều đó kết hợp lại, cho tôi lợi thế trong việc tiếp thị sản phẩm bằng hình ảnh.

Wow, giờ là lúc hệ thống mớ kiến thức này lại!

Thời điểm đó tôi bắt đầu trở lại với việc đọc. Kindle trở thành vật bất ly thân của tôi. Đối với sách dịch, mỗi khi copy một cuốn sách từ trên mạng xuống, tôi cũng mua một bản cứng ở hiệu sách. Lần đầu tiên, việc đọc sách đối với tôi nó “ngấu nghiến” đến thế.

User center and front

Tất cả chúng ta đều là user trong một hệ sinh thái nào đó. Bất kì thứ gì mang lại giá trị cho user, thì cũng mang lại giá trị cho người tạo ra chúng. Tôi tham gia khóa học UX của google do một lần đọc được triết lý User-center and front. Google thực sự truyền cảm hứng cho tôi bởi triết lý kinh doanh đơn giản mà mạnh mẽ của họ. Tôi bắt đầu lấy User center & front làm tôn chỉ cho tất cả các hoạt động tư vấn của mình. Đó thực sự là một gói nâng cấp đáng giá đối với tôi.

You can’t connect the dots looking forward; you can only connect them looking backwards. So you have to trust that the dots will somehow connect in your future

Steve Jobs

Cuộc sống tự do

Hiện tại khi viết những dòng này, tôi lại chuẩn bị…đi làm thuê ở một vị trí mới. Nhưng khi bạn thực sự biết điều mình muốn thì việc đi làm thuê hay làm chủ trở nên không còn quan trọng. Tuy sẽ phải cố gắng rất lâu để có được sự tự do, nhưng tôi cho rằng tự do trong tâm tưởng là bước đầu tiên cho một sự tự do hoàn toàn. Trong tác phẩm “đi tìm lẽ sống” của Victor Frankl, kể về sự sống sót thần kì qua các trại tập trung Đức quốc xã, ông viết:

Trong khi chúng tôi đợi tắm, sự trần truồng đã thức tỉnh chúng tôi: chúng tôi giờ thực sự chẳng còn gì ngoài cơ thể trời sinh này- ngay cả một sợi lông cũng không; tất cả những gì mà chúng tôi sở hữu, theo đúng nghĩa đen, chỉ là cơ thể trần trụi này.

Chúng ta đến thế giới này trần trụi, thì cũng rời bỏ nó trần trụi. Nhưng di sản của chúng ta giống như một cái cây, để lại bóng mát cho những thế hệ sau đó. Bóng mát càng lớn, thì mang lại giá trị cho càng nhiều người.

Hôm nay khi xem lại bài nói chuyện của Steve Jobs, tôi đã xúc động và cảm thấy dường như ông đang nói với mình. Mời các bạn xem lại bài nói chuyện của ông một lần nữa